Teknoloji baş döndürücü bir süratle gelişiyor. 1980’lerde geliştirilen 1G teknolojisi sayesinde ‘hücresel telefonlar’ ceplerimize girerken, 2G ile telefonlar bildiri gönderip, almaya ‘WAP’ üzere kolay ağlara bağlanmaya başladılar. 3G’nin hayatımıza girmesiyle telefonlarımız akıllanırken, 4G ile data suratı meskende kullandığımız internete yaklaştı. Sanayi 4.0 ve tam otomasyon üzere kavramların tartışıldığı günümüzde 5G teknolojisinin ‘nesnelerin internetini’ getirmesi bekleniyor. İstanbul Aydın Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yazılım Mühendisliği (İNG) Kısım Lideri Doç. Dr. Taner Çevik, 5G teknolojisini ve değiştireceklerini anlattı.
5G teknolojisinin tarihini anlatan Doç. Dr. Taner Çevik, “Aslında olayın özüne baktığınızda kısır bir döngü yaşandığının farkına varıyorsunuz, başka bir deyişle, kaynaklar arttıkça bu kaynakları tüketmek üzere yeni uygulamalar ve muhtaçlıklar ortaya çıkıyor. Bu gereksinimler, sağlanan yeni kaynakları bir müddet sonra tüketiyor ve yeni kaynak oluşturma arayışına giriliyor. Çok değil bundan 30 sene öncesinde cep telefonu kavramı yoktu. 1G ile birinci analog bağlantı sağlayan aygıtları kullanmaya başladık. Sonrasında ise GSM, CDMA, ve TDMA üzere teknolojileri kullanan 2G ile dijital bağlantıya geçildi. Akabinde, EVDO, HSPA, ve UMTS üzere teknolojileri kullanan 3G ‘ye evrildik. 3G ile data iletim suratı 200 kbps’den mbps’lere geldi. WiMAX ve LTE üzere 4G teknolojisiyle birkaç yüz mbps’leri hatta gbps’leri (bir saniyede bir gigabayt) görür olduk” halinde konuştu.
“NESNELERİN İNTERNETİYLE HER ŞEY MÜMKÜN”
5G ile objelerin interneti çağına gireceğimizi belirten Doç. Dr. Çevik, “Gerek günlük hayatımızda, gerekse sanayide yeni gereksinimlerin doğmasıyla, haberleşme için yani data alışverişinde daha fazla kaynak ihtiyacına muhtaçlık duyulmakta. Sanayi 4.0 da aslında üretim sınırlarında makinelerin birbiriyle haberleşmesi, gerektiğinde üretim ile bilgileri ilgili yerlere raporlaması üzere üretim sırasında bilgi haberleşmesinin entegre edilmesi ön plandadır. Aslında bu husus yalnızca sanayi ile hudutlu değildir. Günlük hayatımızda da elektrik gücüne sahip her aygıtın bir halde haberleşme imkânına sahip olması ve yalnızca bilgisayarların ve cep telefonlarının kullandığı bir yapı olarak kabaca tabir edilen internet altyapısını artık tüm elektronik aygıtların kullanmasına IOT (nesnelerin interneti) diyebiliriz. Beşerler trafikte araç kullanırken artık araçlar birbirleriyle haberleşebilecek ve insanların müdahalesini en aza indirgeyerek, hatta yeri geldiğine gerek bile olmadan kendi ortalarında sağladıkları irtibat sayesinde kazalar ortadan kalkabilecek. Aracınız arıza yapmadan evvel sisteminde bir kusuru evvelden tespit edip servisinize sizin yerinize haber verip gerekli takviyesi sizin yerinize talep edebilecek” sözlerini kullandı.
“KAPSAMA ALANI BAKIMINDAN KISITLI”
5G teknolojisinin kapsama alanı bakımından kısıtlı olduğunu belirten Taner Çevik, “Yukarıda bahsettiklerimizin hepsi bilgi irtibatı gerektirmekte, data bağlantısının sağlanabilmesi için de bir kaynak gerekmekte. Bu kaynak sonsuz üzere görünen havadır. Lakin bu sınırsız üzere görünen kaynağı da fütursuzca kullanmak mümkün değildir. 5G ile birlikte daha yüksek frekanslı lakin daha küçük dalga uzunluklu elektromanyetik dalgaları kullanarak irtibata geçilmektedir. Zira daha geniş bant aralıklarına daha fazla kapasiteye sahip oluyorsunuz. Lakin, burada bir sorun karşınıza çıkıyor: iletim uzaklığınız kısalıyor. Zira yüksek frekans bantlarında bozulma çok daha fazla ve bu sinyallerin pürüzlerden geçemiyor. Münasebetiyle da irtibat arası sonlu olacak. Bu da öteki zorlukları beraberinde getirecek: Çok daha küçük çok daha fazla baz istasyonunu koordine etmek. Örneğin bir kullanıcı otobüs ile seyahat ediyor ve telefonundan internet üzerinden görüntü izliyor. Bir hücreye bağlıyken başka bir hücreye geçerken kontağının kesilmemesi gerekir. Aslında art planda olan, kullanıcının irtibat bilgilerinin eski hücreden hasebiyle eski baz istasyonundan yeni hücreye ve baz istasyonuna kullanıcıya hissettirmeden aktarılmasıdır” dedi.
“TÜRKİYE İÇİN ŞİMDİ ERKEN”
5G teknolojisine bir anda geçilemeyeceğinin altını çizen Taner Çevik, “Almanya ve ABD’de de 5G kimi kentlerin kısmi bölgelerinde pilot uygulamalar olarak kullanılmaya başlandı. Lakin tüm altyapının 5G ye geçmesi daha birkaç yıl daha alacak. Ayrıyeten 4G teknolojisi kullanan aygıtların 5G’ye evrilmesi de bir anda olacak iş değil. Ülkemizde ne vakit 5G’yi göreceğiz sorusuna gelirsek; ABD ve Almanya’da şimdi pilot bölgelerde test edilen 5G için bizim bir ölçü daha beklememiz gerekecek” diye konuştu.