Yeni uzay teleskoplarının önümüzdeki 10 yıl içinde K2-18b’nin atmosferinde canlı organizmalar tarafından üretilen gazların da olup olmadığını araştırması bekleniyor.
Detaylarını, Nature Astronomy (Doğa Astronomisi) isimli bilim mecmuası yayımladı.
University College London’dan (UCL) araştırmaya öncülük eden Profesör Giovanna Tinetti, gezegende su bulunmasını “akıllara sakinlik veriyor” diye nitelendirdi:
“İlk sefer, hava sıcaklığının ömrün devamı için uygun olduğu bir yıldızın etrafındaki yaşanabilir bölgede, bir gezegende su bulduk.”
“Yaşanabilir bölge” sözü, bir yıldızın etrafındaki bir gezegende, sıcaklıkların suyun sıvı halde kalması için gereğince yumuşak olduğu bölgeler için kullanılıyor.
K2-18b, dünyadan 111 ışık yılı yani 1 milyar 46 milyon 73 bin 600 kilometre uzakta. Bu uzaklık, ölçüm yapmayı neredeyse imkansız kılıyor.
2020’de kullanılmaya başlaması planlanan yeni jenerasyon uzay teleskoplarının bu arada de ölçüm yapabileceği öngörülüyor. Şimdilik tek yol, bu teleskopları beklemek.
UCL’den Dr. Ingo Waldmann, yeni kuşak teleskopların, bu uzaklıktaki gezegenlerin atmosferlerinde canlı organizmalar tarafından üretilen gazların var oluğ olmadığını ölçebileceğini söylüyor:
“Bu, bilimdeki en büyük sorulardan biri. Her vakit uzayda yalnız olup olmadığımızı merak ettik. Önümüzdeki 10 yıl içinde, öteki atmosferlerde ömür belirtisi olabilecek kimyasalların varlığına dair bilgimiz olacak.”
2016-2017 ortasında Hubble Uzay Teleskopu’nu kullanarak gezegenleri inceleyen bilim insanları, bu gezegenler kendi ‘güneşleri’ etrafında döndükçe oluşan değişimleri gözlemleyerek ömrün olduğunu kanıtlayabilecek kimi kimyasalların var olduğu bilgisine ulaştı.
Sadece K2-18b’de suyun içindeki kimyasallara rastlandı. Bilgilerle bilgisayar modellemesi yapıldığında, gezegenin atmosferinin yüzde 50’sinin su olabileceği sonucuna varıldı.
Gezegen, dünyanın iki katından biraz daha büyük. Sıcaklık ise 0 ile 40 Celcius dereceleri ortasında değişiyor.
Araştırma grubunun üyelerinden Dr. Angelos Tsiaras da “Bu inanılmaz derecede heyecan verici haber, bizi temel bir sorunun cevabına daha da yakınlaştırıyor: Dünya tek bir tane mi?”
Ancak hangi gazların hayatın varlığının delili olduğu konusunda bilim insanları ortasında görüş birliği yok.
Profesör Tinetti’ye nazaran yüzlerce farklı gezegenden alınacak örnekler incelenecek ve nasıl ortaya çıktıkları incelenecek:
“Dünya, Güneş Sistemi içinde dikkat çeken bir gezegen. Oksijen, su ve ozon var. Fakat bunların tümünü uzaklardaki bir yıldızın yörüngesinde dolanan bir gezegende bulsak bile, bunun orada hayatın varlığını kanıtladığını söyleme konusunda dikkatli olmalıyız.
“Bu yüzden, galaksideki yalnızca birkaç gezegeni değil yüzlerce gezegeni anlamamız gerekiyor. Bu yüzden de farklı gezegenler ortasında, yaşanabilir olanlar ve olmayanların ortasındaki farkların görünür olmasını umut ediyoruz.”
BBC’ye konuşan Edinburgh Üniversitesi’nden Dr. Beth Biller de, uzaktaki bir gezegende ömür olup olmadığına dair delillere bir mühlet sonra ulaşılabileceğini söylüyor:
“Bu tüm insanlık için esaslı bir değişiklik olacak. Meskene telefon eden ET’ler olmayabilir, muhtemelen kimi mikroplara ve öteki kolay canlılara ulaşacağız. Yalnızca bu kadar bile olsa, bu çok büyük bir şey.”
NASA’nın bugüne kadar birçok defa ertelediği James Webb Uzay Teleskobu’nun 2021’de kullanılmaya başlaması ve 7 yıl sonrasında da Avrupa Uzay Ajansı’nın Ariel Mission isimli teleskobunun gelişiyle, bugüne kadar bulunan gezegenlerde daha ayrıntılı arama yapılabilecek.
Bugüne kadar su bulunan diğer gezegenler de oldu lakin ya çok büyüklerdi ya da hayat olmasını engelleyecek kadar sıcaklardı. Daha serin ve küçük gezegenleri tespit etmek çok daha güç. UCL’deki takım, yaşanabilir gezegenlerin atmosferlerindeki kimyasal kompozisyonları ayrıntılarıyla inceleyebilen algoritmalar geliştirerek bunu başardı.
K2-18b 2015’te, NASA’nın Kepler uzay araştırma aracı tarafından keşfedildi. Tess isimli uzay araştırma aracının önmüzdeki yıllarda yüzlerce gezegen daha bulması bekleniyor.
Araştırma Avrupa Araştırma Kurulu ve Birleşik Krallık Bilim ve Teknoloji Hizmetleri Kurulu tarafından finanse ediliyor.