Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Jukovskiy Memleketler arası Havaalanı’ndaki görüşmelerinin akabinde ortak basın toplantısı düzenledi.
Gösterdiği konut sahipliği sebebiyle Putin’e teşekkür eden Erdoğan, her şeyden evvel bugünkü bu manalı ziyaretin, MAKS 2019 Fuarı’nın gerek Rusya gerekse dünyadaki savunma sanayi uzay teknolojileriyle alakalı gelişmeler noktasında değerli bir sıçrama olacağına inandığını söyledi.
Rusya’da bu fuar sebebiyle bulunmaktan duyduğu memnuniyeti lisana getiren Erdoğan, ziyaretin Rusya Federasyonu’nun havacılık ve uzay alanlarında ulaştığı seviyeyi yerinde görmelerini sağladığını tabir etti.
Erdoğan, 17-22 Eylül’de düzenlenecek TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Şenliği’nde Rus dostlarını İstanbul’da ağırlamak istediklerini kaydetti.
İki ülke bakanlarının geçen ay Antalya’da Karma Ekonomik Komite toplantısını gerçekleştirdiklerini anımsatan Erdoğan, şöyle konuştu:
“İnşallah bu sene turizmde yeni bir rekora koşuyoruz. Ülkemizde ağırladığımız Rus turistlerin sayısı yılın birinci 6 ayında yüzde 14 artarak 2,7 milyona ulaştı. Karşılıklı Kültür ve Turizm Yılı aktiflikleri de muvaffakiyetle devam ediyor. Savunma endüstrinde S-400 sistemlerinin teslimatının başlaması dahil müspet adımlar atıyoruz. Gerçekten bugün ikili görüşmemizde de savunma sanayine yönelik birçok alanda neler yapabiliriz, ne üzere adımlar atabiliriz, bunları ele alma fırsatını bulduk.”
“500’Ü AŞKIN PAK İNSAN HAYATINI KAYBETTİ”
Putin ile Suriye’de yaşanan gelişmeleri İdlib’deki durum özelinde tüm boyutlarıyla ele aldıklarını belirten Erdoğan, şunları söyledi:
“Eylül ayında Soçi’de vardığımız mutabakatla İdlib’de göreli istikrarı sağlamıştık. Geçen sene Sayın Putin ile çok hassas bir devirde kritik bir adım atarak İdlib’de insani trajedinin önüne geçmiştik. Lakin rejimin mayıs ayından beri sivilleri ve sivil altyapıyı gaye alan akınları İdlib’de tesis ettiğimiz sükuneti maalesef bozdu. Bu ataklar Soçi Mutabakatı’nı hayata geçirme gayretlerimize da sekte vurdu. İdlib’de rejim atakları sonucunda mayıs ayından beri 500’ü aşkın temiz insan hayatını kaybetti, bin 200’ün üzerinde sivil yaralandı. Yüz binlerce İdlibli şu anda konutlarını, yuvalarını terk etmek zorunda kaldı.”
Erdoğan, 3,5 milyon Suriyelinin yeni bir insani felaketle karşı karşıya bulunduğunu vurgulayarak, bu insanların değerli bir kısmının Türkiye sonlarına yöneldiğini belirtti.
Türkiye’nin hali hazırda 3,6 milyon Suriyeliye mesken sahipliği yaptığını anımsatan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Rejimin terörizmle mücedele mazeretiyle sivillere karadan ve havadan mevt yağdırması kabul edilemez. Sivilleri amaç alan taarruzlar radikal ögeleri da maalesef güçlendirmektedir. Rejimin kışkırtmaları, bölgedeki askerlerimizin can güvenliğini riske etme boyutuna varmıştır. Buradan şunu da tabir etmek istiyorum, yasal müdafaa hakkımız, bilhassa sonlarımız boyunca bizi müdafaaya sevk etmektedir. Natürel gereken adımları da gereken vakitte atmak durumundayız. Ülkemizin bu husustaki kararlılığını pahalı dostum Putin’e de şahsen söz ettim. İdlib’de sükunetin sağlanması için Astana ruhu çerçevesinde çalışmaya hazır olduğumuzu bir sefer daha vurguladım. Soçi mutabakatıyla üzerimize düşen sorumlulukları lakin rejimin akınlarına son verilmesiyle yerine getirebiliriz. Aslında bildiğiniz üzere eylül ayının ortalarında Türkiye’de yapılacak üçlü dorukla süreci devam ettireceğiz ve bu süreç bölgenin barışına kıymetli katkılarda bulunması lazım ki temennimiz Cenevre öncesi çok daha değerli adımları atmış olalım.”
“SURİYE’NİN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE BAĞLILIĞIMIZI BİR DEFA DAHA TEYİT ETTİK”
Erdoğan, Fırat’ın doğusundaki durumu da istişare etme fırsatı bulduklarını lisana getirerek, “Bu vesileyle Suriye’nin toprak bütünlüğüne bağlılığımızı bir defa daha teyit ettik.” dedi.
Rusya’nın yanı sıra İran ve BM ile yürütülen gayretler sonucunda Anayasa Komitesinin kuruluş çalışmalarında son kademeye gelindiğini aktaran Erdoğan, “Son pürüzleri de gidererek komitenin ilanını en kısa müddette yapmak istiyoruz. İki ülke olarak birbirimizin güvenlik hassasiyetlerinin farkındayız. Bugüne kadar pahalı dostumla Suriye’nin istikrarı yolunda değerli adımlar attık. İnşallah önümüzdeki devirde de bu uğraşları sürdüreceğiz. Gayemiz akan kanı durması, komşumuz Suriye’nin 8 yıldır hasretini çektiği huzur ortamına bir an evvel kavuşmasıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, Rusya Federasyonu ile tesis edilen yakın diyaloğun yalnızca Türkler ve Ruslar için değil bölge için de değerli olduğunu söz ederek, “Bu görüşmemizde bu anlayışımızı bir defa daha teyit etme fırsatı bulduk.” diye konuştu.
İkili görüşmede Libya ve Keşmir sorunu ile Ortadoğu’daki son gelişmeleri de ele aldıklarını belirten Erdoğan, temasların bilhassa bölgenin barışı için büyük ehemmiyet taşıdığını kaydetti.
‘TACİZLER DEVAM ETTİĞİ SÜRECE BİZİM ELİ KOLU BAĞLI DURMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL’
Erdoğan, “Münbiç’teki terör örgütünün, Kobani ve doğuya gerçek bölgeyi terk etmesini, inançlı bölge kelamının yerine getirilmesini istiyoruz.” dedi.
Erdoğan, “Bu tacizler devam ettiği sürece bizim eli kolu bağlı durmamız mümkün değil. Şu anda hudutlardaki hazırlıklarımızın hepsi bunun içindir.” tabirlerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Dayanışmamızı savunma endüstrinin birçok alanında sürdürelim istiyoruz. Bu yolcu ve savaş uçaklarında olabilir. Bütün sıkıntı dayanışma ruhudur.” diye açıklamada bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Radar karıştırıcılarda olsun, roketlerde olsun, savunma sistemlerinin değişik alanlarında olsun yapabileceğimizi, notlarımızı aldık, hızla geliştireceğiz.” dedi.
PUTİN: “TÜRKİYE’NİN İNANÇLI BÖLGE ADIMI SURİYE İÇİN OLUMLUDUR”
Türkiye ve Rusya’nın güç alanında yakın iş birliği yürüttüğüne vurgu yapan Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve TürkAkım doğal gaz boru sınırının inşasının sürdüğünü lisana getirdi.
Putin, her iki projenin de etraf dostu olduğuna ve en yüksek teknoloji standartlarını karşıladığına dikkati çekerek, projelerin hem bölgesel hem de Avrupa’nın güç güvenliğini arttıracak birer öge haline geleceklerini söyledi.
Ekonomi ve ticaret alanında da Türkiye ile münasebetlerin devamlı olarak arttığının altını çizen Putin, geçen sene ticaret hacminin yüzde 16 artışla 25,5 milyar dolara, karşılıklı yatırımların da 20 milyar dolara ulaştığını kaydetti.
Putin, iki ülke ortasındaki ticarette yerli para ünitelerinin kullanılmasına yönelik hazırlıkların da sürdüğünü hatırlatarak, “Yerli paralarımızın daha geniş formda kullanılması için hükümetler ortası mutabakat hazırlanıyor ve kelam konusu mutabakat, bankacılık bölümünde de kesintisiz ödemelerin yapılmasını öngörüyor.” diye konuştu.
SURİYE’DEKİ GELİŞMELER
Putin, Erdoğan ile görüşmesinde Suriye ve İdlib’deki durumu ele aldıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Rusya ve Türkiye, Suriye krizinin tahlilinde en verimli süreç olan Astana formatındaki çalışmalarını, İran’ın da iştirakiyle verimli bir halde sürdürmektedir. Türkiye Cumhurbaşkanı ile İdlib’de teröristlerin ortadan kaldırılması ve yapılması gerekenler için mutabakat sağladık. İdlib’deki durumdan derin kaygı duyuyoruz. Türkiye ile teröristlerin yok edilmesi için ek önlemlerin çerçevesini belirledik.”
Putin, İdlib üzerinden Rus üslerine ataklar gerçekleştirildiğini belirterek, “İdlib’den Suriye hükümet güçlerinin elinde olan topraklara saldırmaya devam ediyorlar. Rus askeri üslerini tehdit ediyorlar, saldırıyorlar. Bölgenin militanlar için bir barınak, bir yuva olmaması gerektiği kanaatindeyiz. Oradaki durumun olağanlaşması, neler yapılabileceği konusunda muahedeler sağladık. Değerli olan Suriye’nin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne hürmet duymak ve bu unsurlara bağlı kalmaktır.” sözünü kullandı.
Türkiye’nin hassasiyetlerini çok yeterli anladıklarının altını çizen Putin, şöyle devam etti:
“Türkiye’nin mültecilerle ilgili yükü büyük. Bunu çok güzel biliyoruz. Sonlarının güvenliğini sağlaması lazım, Türkiye’nin yasal çıkarları bunu gerektiriyor. Türkiye’nin güney hudutlarında bir güvenlik bölgesi oluşturulması, Suriye’nin toprak bütünlüğü açısından olumlu bir adımdır. Bu bağlamda, kelam konusu bölgede gerginliği azaltacak tüm adımları destekliyoruz.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile askeri, askeri-teknik, uzay ve havacılık üzere alanlarda iş birliklerini istişare ettiklerini belirten Putin, şunları kaydetti:
“Su-35 uçağı konusunda ortak çalışmalar yürütülebilir. Su-57 üzerinde de iş birliği yapılabilir. İmkanlarımız çok. Sayın Lider hava ambulansı noktasında yeni bir program başlatmak istiyor. Rusya’nın da gündeminde emsal planlar var. Türk ortaklarımız bilhassa ortak üretimle ilgileniyorlar. Biz buna hazırız ve belli alanlarda bunu aktif bir biçimde istişare edeceğiz.”
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN RUSYA’DAN AYRILDI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya’daki temaslarının akabinde özel uçak “ANA” ile saat 18.25’te başşehir Moskova’dan ayrıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moskova’daki Jukovski Memleketler arası Havaalanı’ndan Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Mehmet Samsar ile öbür ilgililer tarafından uğurlandı.
Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, MİT Lideri Hakan Fidan, İrtibat Lideri Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da Moskova’dan ayrıldı.