Melis: Gizem biliyor musun, 46 yaşıma geldim ancak hâlâ hayatta en zorlandığım şeylerden biri insanlara hudut koymak, ‘hayır’ demek. Ufak pratiklerle kendimi geliştirmeye çalıştım lakin muhakkak bir noktaya kadar gelebildim (gülüyor). Çocuklukta bu refleksi oturtmak çok kıymetli sanırım.
Gizem: Bence bu birçoğumuzun sorunu Melisçiğim. Arkadaşlarına ‘hayır’ demeyi öğrensen ailene demeyi beceremiyorsun mesela. Hayatta yakınlığı, bağları temel almadan herkesle ortana bir ara koyabilmek, hudut çekebilmek sanırım bizim kültürümüzde olmayan, öğrenmediğimiz bir şey. Kimse çocukken bunu öğretmiyor bize. Biz de öğrenmediğimiz bir şeyi çocuklarımıza aktarmakta zorlanıyoruz münasebetiyle. Hatta yapanlara da hayret ediyoruz, birçok vakit ailesini önemsememekle yargılıyoruz.
Melis: Çok haklısın. Daha küçücükten “Öpsün teyze kızım, ne var. Çok ayıp”larla başladı öğrendiklerimiz, ona ayıp, buna ayıp diye diye kendi benlik sonlarımızı fark edemedik bile. Allah’tan artık ebeveynler daha şuurlu. Uzman görüşü alıyor, çocuklarını anlamaya çalışıyorlar. Yayınevleri de çocuk kitaplarında bu biçim hususlara eğiliyor. Mesela geçenlerde sana da gösterdiğim, Küsurat Yayınları’ndan çıkan ‘Mars’tan Müsaade Aldın mı?’ diye bir kitap var. Bayıldım ben. Şeyma Cazibeli yazmış, Merve Özcan resimlemiş.
Gizem: Evet, sonları çocuklara gezegenler üzerinden anlatıyor, bayıldım ben de. Okuma sırasına aldım kitabı, bence Lorin’in hudut koymaya muhtaçlık duyduğu bir yaş dilimindeyiz.
Melis: Mutlaka, Lorin için tam vakti. Lakin benim akıllı prensesim bence zati hudutlarını çok hoş koruyor şimdiden. Geçen gün çikolatasından bir modül aldım da bana nasıl halini koydu hemen!
Gizem: Birincisi, sen çocuğu en bedelli şeyiyle sınadın; ikincisi, Lorin hudutları olarak doğdu zati, biz biraz esnetmeye çalıştık çocuğu. Latife bir yana, haklısın, kötü değil hudut konusunda Lorin ancak sorun arkadaş ve oyunsa ne yapması gerektiğini pek bilemiyor. Arkadaşı küssün istemiyor ancak o oyunu da oynamak istemiyor mesela. Yetişkinlere net sonlar çizerken arkadaşlarında biraz daha tereddütte kalıyor ki, bu da yaşına nazaran olağandır diye düşünüyorum.
Melis: Deniz de Lorin üzere sonları olan bir çocuk, biliyor musun! Israrla istemediği hiçbir şeyi yaptıramazsın. Bazen sinirlendiğimde “Benimle bu formda konuşamazsın anne” filan diyor. Bir yanım gıcık olurken bir yanım kızımla gurur duyuyor.
Gizem: Demek ki ileride Deniz Ablası üzere net olacak evladım, yaşasın.
Melis: Bizden daha âlâ olacaklar, öğrenecekler… Pekala, çocuklara kendi sonlarını çizmeyi öğretmek için neler yapmak, nasıl davranmak gerekir?
Gizem: Bence birinci olarak bu kitabı çocuklarla birlikte birkaç sefer okumalı. Zira çocuklara çok net söz ediyor mevzuyu öykünün içinde. Ailelerin öbür yapabileceklerini de Moodist Hastanesi’nden psikolog Gamze Gülsoy’a sordum. Bak neler anlattı…
‘Akran zorbalığına maruz kalabilir’
*Çocuklara ‘hayır’ demeyi öğretebilmek için ebeveynlerin de çocuklarına ‘hayır’ diyebilmesi değerli. Şefkatle, dengeli bir formda çocuğa ‘hayır’ diyebilmek ebeveynin model olmasını sağlar.
*Evde ebeveynlerin çocuklarına ‘hayır’ deme hakkını tanıması onların sınır koyabilme becerisini geliştirir. Konutta ‘hayır’ diyemeyen bir çocuğun ya da gencin, dışarıda arkadaşlarına ‘hayır’ diyebilmesi mümkün olmaz.
*Ev içinde belli sonların olması, konutta yaşayan her bireyin özel bir alana sahip olduğunun bilinmesi çocuğun mesken dışı ortamlarda da bu hakkının olduğunu bilmesine fayda sağlar.
*Sınır koyduğu için dışlanacağından telaş eden çocuğun, en başta bu hissine odaklanmak gerekir. “Arkadaşlarından uzaklaşmak istemediğini fark ediyorum. Anladığım kadarıyla yalnız kalmak seni endişelendiriyor, senin için ne yapabilirim” demek çocuk için rahatlatıcı olur ve anlaşıldığını, ebeveyni tarafından görüldüğünü hisseder. “Onların söylediklerini boş ver, takma, konuşmazlarsa konuşmasınlar” üzere kelamlar çocuğun anlaşılmamış hissetmesine neden olabilir.
*Çocuğunuzla ‘hayır’ dediğinde sevilmeyeceği, kabul görmeyeceği istikametinde bir telaşı olmamasının, arkadaşlıkların tüm hudutlara karşın devam etmesinin kıymeti hakkında konuşabilirsiniz. Durumu takip etmek değerlidir.
*Dışlanması konusu akran zorbalığına maruz kalmasına gidecek bir duruma evrilebilir. Bu mevzuda uygun bir gözlemci olmalı ve muhtaçlık halinde çocuktan müsaade alarak okulla irtibata geçmelisiniz. Rehberlik servislerinde misyon yapan ruhsal danışmanlar tahlil için yararlı bir roldedir.
HAYDİ GİDELİM
Eğitici ve öğretici
‘Mini Küçük Bir Kuş Müzikali’ çocukları interaktif bir biçimde hem eğlendirip hem de düşündürmeyi hedefliyor. Kahramanımız Minik Kuş oyunun içinde çocuklara ebeveynlerinden habersiz hareket etmemeleri gerektiğini, duyu organlarımızı ve ehemmiyetlerini, haftanın günlerini, özür dilemenin ehemmiyetini öğretiyor. Hüseyin Öztürk de eğitici ve öğretici çocuk müzikleriyle cümbüşün dozunu arttırıyor.
Yer: İstanbul Torium Sahne
Tarih: 25 Mart
Saat: 13.00-15.00
Yaş: 2+
İletişim: (0212) 699 90 40
Ücret: 100 lira
Sürprizlerle dolu
‘Niloya Renkli Balıklar Müzikali’ Türkiye turnesi kapsamında Ankaralı çocuklarla buluşuyor. Eğlenceli müzikleri ve özel dekoruyla çocuklara sürprizlerle dolu maceralar vaat eden müzikalde çocuklar çok eğlenecek.
Yer: Ankara, Antares Sanat Merkezi Tiyatrosu
Tarih: 25 Mart
Saat: 14.00
Yaş: 2+
İletişim: (0312) 322 13 16
Ücret: 112 lira
Hem çocuklara hem yetişkinlere
Sihirbaz Erol çocuklarla Çorum Devlet Tiyatrosu sahnesinde buluşuyor. Hem çocukları hem de yetişkinleri şaşkına çeviren illüzyon gösterisi ailelere sevinçli vakit geçirtecek.
Yer: Çorum Devlet Tiyatrosu Sahnesi
Tarih: 26 Mart
Saat: 14.00-16.00
Yaş: 2-8
İletişim: (0364) 213 33 43
Ücret: 60 lira