TÜRKİYE’nin, ‘Yeniden Asya’ açılımı ile Çin ve Hindistan başta olmak üzere Asya Pasifik pazarlarında yeni yatırım imkânları yakalama amacını açıklamasının akabinde, Hindistan’dan da ikili ilgileri bir üst düzeye çıkarma daveti geldi. Dünyanın en süratli büyüyen ekonomilerinden biri olan Hindistan, trilyon dolarlık kalkınma projelerinde Türk yatırımcılarını da görmek istiyor. Hindistan’ın Ankara Büyükelçiliği’nin tertibi ile görüştüğümüz Hintli yetkililer, uzun yıllardır Batı pazarlarına odaklanan Türkiye’nin Doğu’ya da yönelme planlarını, iki ülkenin ticaret potansiyeline ulaşması için fırsat olarak görüyorlar. Hindistan, iktisadında yapısal ıslahatlara paralel olarak 2025 yılına kadar gerçekleştirmek üzere büyük bütçeli, tezli kalkınma projeleri hazırladı. Bu kapsamda 400 yeni havalimanı, 600’den fazla tren istasyonu, 1000 km metro çizgisi, 10 bin km yüksek süratli demiryolu, 175 GW yenilenebilir güç, 100’den fazla Smart City (Akıllı Şehir), 35 lojistik park, 5 sanayi koridoru üzere projeler için Türk iş beşerlerine davet yapan Hindistan Yatırım Ajansı ‘India Invest’ yetkilileri, yatırım yapmak isteyen yabancı şirketlere yasalar ve proje fırsatları üzere birçok hususta aracılık yapıyor.
100 AKILLI KENT KURACAĞIZ
Hindistan Yatırım Ajansı Lideri Vivek Abraham, “2020-25 yıllarında nüfusun yarısının 25 yaş ve altı olması bekleniyor. Bu küme hayata atılan, birinci otomobilini, birinci meskenini alan genç nüfus olacak. Yani Hindistan’ın tüketim motoru şimdi çalışmaya başlamadı bile. Altyapı projelerinde birçok fırsat var, en küçük proje bile multimilyar dolar tutarında” dedi. Invest India olarak birçok imalat bölümünden, Türkiye’den 37 yatırım talebine yardımcı olduklarını aktaran Abraham şöyle konuştu: “Altyapı, kalkınma projeleri için de talep var. Türkiye’den ithalatımız değerli ölçüde arttı. Fakat daha da fazlasını yapmamız için bir potansiyel var. Her bir dakikada 30 Hindistan vatandaşı köyden kente göç ediyor. Bu nüfusun barınması için akıllı kentler projesi başlattık. 2025’e kadar, Londra büyüklüğünde 100 yeni kente gereksinimimiz olacak. Bu nüfusa konut sahipliği yapacak 100 yeni akıllı kent inşa ediyoruz.100 milyar dolarlık PPP (kamu özel ortaklığı) projesi ile özel sanayi parkları inşa edebileceğiniz 150 km genişliğindeki bir koridorla Delhi ve Mumbai’yi birleştiriyoruz. Bu koridorda yaklaşık 24 yeni kent inşa edilecek.”
POTANSİYELİ YAKALAYAMADIK
Hindistan’ın hükümetle çalışan niyet kuruluşu IDSA’dan Büyükelçi Sujan R. Chinoy’a nazaran ekonomik bağlantıların potansiyeline ulaşamamasında öncelikli faktör Türkiye’nin şimdiye kadar Batı’ya odaklanması. Fakat, Türkiye’den Keşmir sorunu konusunda daha istikrarlı bir yaklaşım beklediklerini vurgulayan Chinoy, bilhassa Keşmir konusunda Ankara’nın yansılarını Pakistan yanlısı ve yüksek dozlu olduğunu belirtirken, Keşmir’in Hindistan’ın iç problemi olduğunu vurguluyor. Görüştüğümüz iktisat yetkilileri ise Türkiye’nin Pakistan ile yakın bağları üzere siyasi görüş ayrılıklarının yatırım fırsatları için mani olmadığını belirtiyor. Türk yatırımlarının az olmasını ise Türkiye’nin şimdiye kadar Batı pazarlarına odaklanmasına bağlıyorlar. Hatta bir iktisat yetkilisi, Hindistan’ın Çin ile ikili münasebetlerinde kıymetli problemler olmasına karşın bu ülkenin en kıymeti yatırımcı ülkelerden biri olduğunu hatırlattı.
AYURVEDA’DAN EKOTURİZME BİRÇOK SEÇENEK MEVCUT
KÜLTÜR ve Turizm Bakanı Shri Prahlad Singh Patel ise 2018 yılında Türkiye’den 33 bin turistin kendilerini ziyaret ettiğini belirterek, “Hindistan, ekoturizmden keşif, sıhhat turizmine kadar geniş seçenekler sunuyor. Hindistan’ın kuzeydoğusuna giden turistler aşiretlerin konaklamasını deneyimlemek ister. Alternatif turizm alanında ise yoganın, sağlıklı ömür teknikleri, detoks turizmi çok ilgi görüyor. Turistler, Ayurveda ve sağlıklı hayat için en az iki hafta kalır. Hint yemekleri diğer bir ilgi odağıdır. Türk turistlerin birden fazla, en tanınan olan yer olan Delhi, Agra ve Jaipur’u ziyaret eder. www.incredible.org web sitemizden Hindistan’ı ve sunduğu seçenekleri öğrenebilirsiniz” diye konuştu.
TÜRKİYE’DE YILDA 22 HİNT DÜĞÜNÜ
TÜRKİYE’nin Hindistan Büyükelçisi Şakir Torunlar, “2016’da 67 bin civarındaki Hintli ziyaretçi sayısı 2018’de 147 bine çıktı ancak kâfi değil. Zira Hintliler çok gezen bir millet. Ortalama bir Hint turistin Türkiye’de harcaması 900 küsur dolar. Bu klasik pazarlardan gelenin yaklaşık 2.2 katı. 2017’ye kadar geçmişte Türkiye’de toplam 3 Hint düğünü yapılmış. Geçen yıl yalnızca 22 düğün yapıldı” dedi.
İLİŞKİLERİMİZİ BİR ÜST DÜZEYE ÇIKARMALIYIZ
HİNDİSTAN Dışişleri Bakanlığı Batı’dan sorumlu Müsteşarı Gitesh Sarma, Türkiye ile bağlantıları bir üst düzeye çıkarmak istediklerini belirterek, “Birbirimizi keşfettikçe daha fazla işbirliği alanı ortaya çıkar. Ticari ilgilerin gelişmesi için pürüz yok. Türkiye’nin coğrafik pozisyonunun birçok fırsat sunuyor. (Türkiye’nin Pakistan’la yakın ilişkisi) İş insanları için siyaset işin merkezinde değildir. Onlar fırsatlar ve avantaja bakarlar. Elbette tasa duyduğumuz mevzular olabilir. Hassas hususlarla başa çıkabilmeliyiz” dedi.