İstanbul Ticaret Odası (İTO) İdare Konseyi Lideri Şekib Avdagiç, Merkez Bankası’nın son faizi indirimiyle ticari kredi faiz oranlarının daha da aşağıya inmesini istek ettiklerini söyledi.
Avdagiç, İTO’nun eylül ayı olağan meclis toplantısında yaptığı konuşmada, dünyadaki iktisadi faaliyetlerin 2018 başından beri sürat kestiğini söyledi.
Yılın birinci iki çeyreğindeki ortalama büyümenin gelişmekte olan ülkeler için yüzde 3.5, gelişmiş ülkeler için yaklaşık yüzde 1.8 gerçekleştiğini hatırlatan Avdagiç, “PMI sayılarında da gelişmiş ekonomiler 50 eşiğinin altına inmiş durumdalar. Gelişenler ise kritik eşik 50 dolaylarında seyrediyorlar. Milletlerarası kuruluşların projeksiyonları da 2019 yılı global büyümesinin 2018 yılından daha düşük düzeyde kalacağını gösteriyor. Başka taraftan gelişmiş ülkelerin merkez bankalarının mali genişlemeye ait karmaşık sinyaller vermeye devam ediyor.” diye konuştu.
İTO Lideri Avdagiç, ABD’nin ticaret savaşlarını yalnızca “ekonomik” nedenlerle gerçekleştirmediğini belirterek, “Trump, çok açık bir formda ‘hegemonya’ savaşı yürütüyor. Münasebetiyle biz ekonomik görünümlü bir hegemonya savaşıyla karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz. Bizce bu savaşın nedeni, gelecek 30-40 yılda dünyayı kimin denetim edeceği ile ilgili.” değerlendirmesinde bulundu.
Avdagiç, Türkiye’nin de dünyadaki dalgalı konjonktürden etkilendiğini söz ederek, Türk ekonomisindeki son gelişmelerin umut verici olduğunu vurguladı.
“YILBAŞINDAN BU YANA KUR, FAİZ VE ENFLASYONDAKİ DÜZGÜNLEŞME DİKKATİ ÇEKİCİ”
İTO İdare Konseyi Lideri Avdagiç, İş dünyası olarak Türkiye iktisadı ismine temkinli bir optimistlik içerisinde bulunduklarını bildirerek, şöyle konuştu:
“Geçen yıl yaşanan kur atağı ve sonrasındaki enflasyon şokunun akabinde Türkiye iktisadı, tekrar büyüme rotasına geçti. Olumlu işaretler son devirde hayli barizleşti. Yılbaşından bu yana kur, faiz ve enflasyondaki düzgünleşme dikkati cazibeli.
Merkez Bankası siyaset faizini 325 baz puan daha indirerek 16.50 seviyesine çekti. Merkez, dünyadaki mali genişleme ve ülkemizdeki enflasyon düşüşünü de gerisine alarak gereken faiz indirimi adımlarını atıyor. Bunun yatırımlardaki tesirini özellikle son çeyrekten itibaren hissedeceğimize inanıyoruz.”
Avdagiç, Merkez Bankası’nın siyaset faizi indirimi yalnızca kamu bankalarını bağlayan bir konu olmadığının altını çizerek, “Kamu bankalarımızın gösterdiği özveriyi ve hassasiyeti özel bankalarımızdan da gerek kredi faizi oranlarında gerekse de tekrar borç yapılandırma süreçlerinde bekliyoruz.” sözlerini kullandı.
“TİCARİ KREDİLERİN DAHA DA AŞAĞIYA İNMESİNİ İSTEK EDİYORUZ”
Şekip Avdagiç, kredi faizlerinin yüklü ortalamasının yüzde 27 düzeyinden yüzde 18’lere kadar gerilediğine hatırlatarak, Merkez Bankası’nın son siyaset faizi indirimiyle de ticari kredilerin daha da aşağıya inmesini istek ettiklerini söyledi.
Olumlu gelişmelerin başka göstergelerde de yaşandığına dikkati çeken Avdagiç, şunları kaydetti:
“TÜFE yüzde 25 seviyesinden yüzde 15’e geriledi. Gerilemeye de devam ediyor. Mayıs ayındaki yüzde 18,71 olan TÜFE, ağustosta yüzde 15,01 düzeyine düştü. Artık yavaş yavaş tek haneye gerçek gidiyor. Ekonomik faaliyetlerimiz açısından bir diğer değerli alan olan inşaat dalında yaşanan daralmanın dip
seviyelerini gördüğü anlaşılıyor. Artık buradan çıkışın başlamasını ön görüyoruz. Buna ait işaretler de oluşmaya başladığını söylemeliyim. Döviz talebinde bir dengeleme içindeyiz. Para piyasalarındaki gelişmeler de önümüzdeki periyoda temkinli optimist bakışımızı güçlendiriyor.”
Avdagiç, birinci çeyrekte Türkiye iktisadının yüzde 2,6 daraldığını hatırlatarak, “Ekonomi, ikinci çeyrekte bu daralmayı yüzde 1,5’e düşürdü. Bu sayılar, bizi karamsarlığa esir etmesin. Biz ülke olarak, kolay olmayan yoldan büyümeyi deniyoruz. Yani ihracat ve yatırımlarla büyüme yolundayız. Aslında ‘çeyrekten çeyreğe’ baktığımızda, son iki çeyrekte büyümeye başladığımızı da açık bir formda görüyoruz. Birinci çeyrekte yüzde 1,3, ikinci çeyrekte ise yüzde 1,2’lik bir büyüme kelam konusu. Biz bunu, daralmanın büyümeye dönüşeceği eşik olarak yorumluyoruz. Türkiye’nin bu yılın son çeyreğiyle birlikte yine olumlu büyüme tarafına geçmesini öngörüyoruz.” diye konuştu.
Sanayi Üretim Endeksi’nde de bir toparlanma emaresi olduğunu gördüklerini belirten Avdagiç, bu tablonun ve oranların kâfi olmadığını ancak ümit verdiğini söyledi.
Avdagiç, “İstanbul iş dünyası olarak, biz Türkiye iktisadı için temkinli bir optimistlik içindeyiz. Zira önemli bir büyüme gayreti görüyoruz. Bununla birlikte iktisattaki göstergeler bize, önümüzdeki devirde fırsatların, risklerin önüne geçmekte olduğuna işaret ediyor.” biçiminde konuştu.
“İHRACAT ANA PLANI GÜÇLÜ BİR MOTİVASYON OLMUŞTUR”
İTO İdare Şurası Lideri Avdagiç, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan tarafından açıklanan İhracat Ana Planı’nın temkinli optimist bakış açılarını desteklediğini lisana getirerek, şunları kaydetti:
“Biz de bu planı, ‘üretim ve büyümeyi’, ana taşıyıcı haline getirdiği için önemsiyoruz. Plan, bu haliyle, klâsik eser ihracından gelişmiş sanayi ve yüksek teknoloji ihracatına geçişin sembolüdür. Daha da değerlisi, İhracat Ana Planı, global ticarette dalgalanmaların yaşandığı böylesi bir süreçte, ihracatçımızı 2023 amacına taşıyacak güçlü bir motivasyon olmuştur. Tabir yerindeyse, Türkiye nasıl ithal ikameci anlayışı, ihracat odaklı model ile yeni bir evreye taşıdıysa, bugün de İhracat Ana Planı ile yeni bir üretim ve kalkınma kademesine taşıyacaktır.”
İhracat Ana Planı’nda makina, otomotiv, elektrik-elektronik, kimya ve besin sanayisi olmak üzere 5 gaye kesimin ortaya konulduğunu aktaran Avdagiç, dünya ulusal gelirinin yüzde 60’ına sahip 17 gaye ülke yer aldığı planın ihracatçılara amaç gösterdiğini, üretimi geliştirmek için fırsatlar sunduğunu anlattı.
Avdagiç, devletin ihracatı, verimlilik, dijitalleşme ve inovasyon ile artırmayı hedeflediğinini belirterek, “Devlet, özel kesimi de bu tarafta teşvik ediyor. Bu durumda Türkiye, 2023 için hedeflenen 226.6 milyar dolarlık ihracat gayesini rahatlıkla aşacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan Avdagiç, bir soru üzerine Devlet Denetleme Konseyi’nin 1 Ağustos itibariyle İTO’da çalışmalarda bulunduğunu belirtti. Avdagiç, kendisine verilen bilgi çerçevesinde çalışmanın 2016-2019 Ağustos devrini kapsadığını ve denetçilerle İTO’nun faaliyetleri hakkında bilgi paylaşımı yapıldığını söyledi.