TÜRKİYE elektrikte kesintisiz arz güvenliğini sağlamak ismine yeni bir adım atıyor. Bilhassa elektrik üretiminin düşük, tüketiminin ise yüksek olduğu bölgelerdeki arzı denetim altına almak için dün Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından “Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Ait Taslağı” görüşe açıldı. Buna nazaran EPDK “Bölgesel Kapasite Taşıma” isminde yeni bir yan hizmet oluşturmayı hedefliyor. Temel amaç Türkiye’nin en yüksek güç tüketen bölgesi olan Trakya ve İstanbul’un Avrupa yakasına elektriğin kesintisiz sağlanması. Çünkü Türkiye’de bir bölgede verimsiz çalışan dev bir santral teşvik ve alım garantisi ile batıya taşınacak.
AMBARLI’YA GELECEK
Aslında bu gelişme güç bölümü tarafından uzun müddettir bekleniyordu. Hatta taraflar son 4 aydır karşılıklı görüşmelerle süreci olgunlaştırdılar. Güç kesiminin kaynaklarına nazaran vaktinde Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) tarafından yapılan plansız ihaleler nedeniyle elektrik üretimi için yapılan yatırımlar daima talebin düşük olduğu ve az büyüdüğü bölgelere yapıldı. Vakitle İstanbul ve Trakya üzere tüketimin ağır olduğu bölgelerde ise etrafta bulunan santrallar tarafından ani oluşan talebe yanıt verememe üzere bir sorun ortaya çıktı. Artık şebeke üzerinde daha denetimli bir yapı oluşturulması ismine üretim tesisleri bölgesel yetersizliği bulunan tüketim bölgelerine daha yakın pozisyonlandırılmış olacak. Örnek vermek gerekirse Anadolu’nun bir kentinde daha evvel kurulmuş yüksek kapasiteli bir doğalgaz santralı TEİAŞ’ın İstanbul Ambarlı’da bulunan alanına taşınacak. Böylelikle bölgedeki ani talebe daima karşılık verebilecek bir santral bulunacak.
Yönetmeliğin görüşe açılmasının akabinde kısa müddette ihaleye çıkılması planlanıyor. Önümüzdeki süreçte elinde elektrik üretim santralı bulunan çok sayıda şirket fiyat teklifi verecek. Kesim kaynaklarına nazaran bu ihaleye daha evvel büyük yatırımlarla kurulan doğalgaz santrallarının katılması bekleniyor. Böylelikle şu anda konseyi olduğu bölgede verimsiz çalışan santral İstanbul’da verimli çalışacak. Tüketimin ağır olduğu alanda kurulacak santral için açılacak ihalenin büyüklüğü 600 megavat ile 1.000 megavat ortasında olacak.
10 YILLIK ALIM GARANTİSİ
İHALEYİ kazanan santrallara 10 yıl boyunca muhakkak bir fiyattan alım garantisi verilecek. 10 yıl tamamlandığında ise santrallar piyasa şartlarında çalışmaya devam edecek. Taşıma bedeli de iletim bedellerinden mahsuplaşma yoluyla karşılanacak. Taşıma için istekli olan üretim lisansı sahibi şirketlere megavat başına ünite kapasite taşıma bedeli ödenecek. Taslak, 16 Eylül Pazartesi mesai bitimine kadar kamuoyunun görüş ve değerlendirmelerine açık tutulacak. Ayrıyeten bölgesel kapasite gereksinimleri da TEİAŞ tarafından karşılanacak.
İSTANBUL ZORLANIYORDU
TRAKYA ve İstanbul etrafı Türkiye’nin en yüksek güç tüketimine sahip. Buradaki üretim santralları talebi karşılayacak güçte değil. Bu durumun bilakis Türkiye’nin en büyük HES’leri coğrafik pozisyonu prestiji ile tüketimin en düşük olduğu bölgelerde. Ayrıyeten yüksek tüketimli bölgelerde devir periyot talep tepe yapıyor. Yazın en sıcak olduğu ve soğuk kış günlerinde elektrik talebinin karşılanmasında zorluk yaşanıyor. Bu noktada büyük doğalgaz santrallarının İstanbul etrafına taşınması arz inançlı için çok kritik ehemmiyete sahip.