Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) İktisat ve Güç Bakanı Hasan Taçoy, Kıbrıs Türk halkının haklarının işgal edilmeye çalışıldığı bir periyotta bulunduklarını belirterek, “Kimsenin kuşkusu olmasın ki Kıbrıs’ta bulunan serhat uzunluğu bekçileri ve garantör Türkiye, Akdeniz’de bu türlü bir ‘oldu bitti’ye boyun eğmez, yanıtını kesinlikle verir.” dedi.
Dünya Güç Stratejisi Kongresi ve Fuarı’nda konuşan Taçoy, yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmeler ışığında güç kesiminin de dinamik ve süratli gelişmeler gösterdiğini söyledi.
2002 yılından bu yana Türkiye’nin, yıllık yüzde 5,5’lik büyüme oranıyla OECD üyeleri içerisinde elektrik talebinde en süratli artış gösteren ülke olduğunu aktaran Taçoy, “Ocak 2019 prestijiyle anavatan Türkiye’nin heyeti gücü son 15 yılda 3 kat artarak 88GW’ı aşmış durumda. Yaşanan gelişmeler ışığında, global güç güvenliğinin sağlamak tüm ülkelerin öncelikli gündem unsurudur.” diye konuştu.
Taçoy, dünyanın daha verimli ve daha az yakıtla, daha az hava kirliliği yaratacak, etraf dostu, pak ve ayrıyeten ucuz güç arayış ve planlamaları içinde olduğunu kaydederek, şunları söyledi:
“Dünya güç karışımında, yenilenebilir güç kaynaklarının değerli bir gelişim göstermesi beklenmektedir. Bunun yanında, tüm dünyadaki gelişmeler de değerlendirildiği vakit doğal gaz ile yapılacak üretimlerin bölgemize daha fazla yarar getireceği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, Türkiye ve KKTC’nin ortaklaşa gerçekleştirmekte olduğu ve ülkemizin münhasır ekonomik bölgesi içerisinde yer alan doğal gaz arama çalışmaları bizler için yüksek kıymet arz etmektedir.”
“İKİ HALKIN DA YÜKSEK FAYDA SAĞLAYACAĞI BİR NOKTAYA GELEBİLİR”
Hasan Taçoy, Akdeniz’deki sondaj çalışmalarına değinerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kıbrıs Türk halkının doğal hakkı olan Akdeniz’deki zenginliklerin her iki ülkeye de kazanım sağlaması için 2011 yılında Recep Tayyip Erdoğan ve KKTC 3. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun imzaladığı devletler ortasındaki antlaşma sonucunda anavatan Türkiye’nin yapmış olduğu araştırmanın gerçek manada ülkemize büyük yararlar sağlayacağı aşikârdır. Anavatan Türkiye’nin çıkmış olduğu bu yolda Kıbrıs Türk halkının da haklarını savunacak formda yapmış oldukları sondajın hayırlara vesile olmasını diliyoruz. Türkiye’mizin filosuna yeni kattığı ve Akdeniz’de, mavi vatanda, sondaj çalışmalarına devam eden Yavuz ve Fatih gemilerinin yollarının açık olmasını diliyoruz. İnşallah en erken vakitte ulaşılacak sonuçlarla her iki halkın da yüksek fayda sağlayacağı bir noktaya gelebileceğine yürekten inanmaktayız.”
Tek desteklerinin Türkiye olduğunu bildiklerini vurgulayan Taçoy, “Ayrıca Barbaros Hayrettin Paşa ve Oruç Reis sismik araştırma gemilerimiz, mavi vatanda dosta itimat, düşmana kaygı salan donanmamızın sağlamış olduğu takviyeyle çalışmalarına devam etmektedir.” biçiminde konuştu.
Taçoy, Ertuğrul ve Osman Beyefendi gemilerinin de filoya zenginlik katarak çalışmalarına başlamış olduğunu bilmenin kendilerine güç verdiğine işaret ederek, şu tabirleri kullandı:
“Onun için bu birlikteliğin devamını talep etmekte, gelişen dünya üzerinde doğal gaza olan gereksinimin devam ettiği bu periyotta, aktörlerden bir tanesi olma tarafındaki siyasetlere devam edilmesini arzulamaktayız. Bilhassa mavi vatana sahip çıkmanın garantörlük hakkının bir modülü olduğunu da hatırlatmakta yarar buluyorum.”
GÜNEY KIBRIS VE MALTA ADALARINDAKİ GELİŞMELER
KKTC İktisat ve Güç Bakanı Taçoy, Kıbrıs Türk halkının haklarının işgal edilmeye çalışıldığı bir devirde bulunduklarına dikkati çekerek, “Kimsenin kuşkusu olmasın ki Kıbrıs’ta bulunan serhat uzunluğu bekçileri ve garantör Türkiye Akdeniz’de bu türlü bir ‘oldu bitti’ye boyun eğmez, yanıtını kesinlikle verir. Güçte ise Akdeniz’deki Güney Kıbrıs ve Malta adalarında elektrik üretim ve dağıtımı ile ilgili dikkati çeken gelişmeler yaşanmıştır. Bahsi bahis gelişmeleri bizler de yakından takip etmekteyiz.” diye konuştu.
Taçoy, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Malta devletinin ağır petrol yakıtı tüketimini azaltıp doğal gaza geçme programının bir kesimi doğal gaz çevrim santrali kurulumları yaptığı yakinen takip edilmektedir. Malta, Avrupa enterkonnekte sistemine bağlanmak gayesi ile 2015 yılında Sicilya adasına enterkonnekte irtibatı yapmıştır. Bu yaklaşık 182 milyon avroya mal oluyor. Denizaltı kablosunun devreye girmesiyle halkına daha ucuza ve daha pak bir atmosferde elektrik gücü sunmaktadır. İki ülke ortasındaki kablo uzaklığı 125 km, derinliği 160 m ve kablo kapasitesi 225 MW olduğu bilinmektedir. İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan ortasındaki bin 500 kilometrelik kablo ile temas çalışmaları devam etmektedir. Kıbrıs ve Girit adaları güç açısından izole edilmiş durumda olduğundan Girit adasını da temaslara eklemek hedeflenmiştir. Bu projedeki temel hedef, denizaltı kablosu ile bu ülkeleri bağlayarak Türkiye’nin Avurupa’daki güç aktifliğinin azaltılmasıdır. Heyeti güç olarak, Yunanistan 13 GW, Kıbrıs 1,4 GW, İsrail 14 GW olmak üzere Türkiye’nin 89GW yatırım potansiyelinin ele alma konusunun mevzu bahis bile olamayacağını görüyoruz.”
Türkiye’nin güç kapasitesinin üçte birine dahi toplamında ulaşamayan bu zihniyetin, bunu denemelerinin dahi mümkün olmayacağını vurgulayan Taçoy, “Bin 500 km uzunluğunda bir güç çizgisinin, yaklaşık 2 bin 500 metre derinliğe ulaşan bu yatırımın yapılabileceğini düşünmek, çok daha kolay ve kolayı düşünmemek, arka niyetin ne kadar makus olduğunu göstermektedir.” formunda konuştu.
“YERLİ VE YENİLENEBİLİR GÜCÜN HİSSESİ ARTMALI”
Taçoy, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum önder Nicos Anastasiadis ortasında imzalanan antlaşma sonucunda KKTC ile GKRY ortasında kaideli bir enterkonnekte antlaşması ve irtibatı bulunduğunu belirterek, GKRY’nin antlaşma içerisinde, genel siyasetleri ve güç siyasetleri gereği, enterkonnekteden kaynaklı oluşacak kapasitenin KKTC’deki güneş gücü kaynakları için kullanılmaması kuralını koyduğunu kaydetti.
Gerek AB maddelerine uyumluluk gerekse günün şartlarına uygun Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde güç kesimini yönetecek bir yapıya (Enerji Üst Kurulu) muhtaçlık olduğunun tespit edildiğini lisana getiren Taçoy, şu bilgileri verdi:
“Çalışmalarımız süratle devam etmektedir. Ömürüz hazırlanmış. İnşallah ekim ayında meclisimize sevk edilecektir. Bu biçimde akaryakıt, elektrik ve gaz kesimlerini denetleyebilen ve düzenleyebilen ve kısa, orta ve uzun vadeli planlamalar yapabilen bir heyet oluşabilecektir.
Bahsi mevzu konseyin, aktif ve adil rekabeti sağlayabilen, tüketicilerin çıkarlarını koruyan ve düşük maliyetli alternatifler yaratan, yenilenebilir güç sistemlerinin kullanımını teşvik edip güç arzında güvenlik, kalite, yetkinlik ve süreklilik sağlayabilen bir yapıya sahip olması son derece değerlidir. Üst konsey yasa tasarısı ile tamamlanmasında geç kalınmış güç verimliliği yasa çalışmaları da en erken vakitte meclise gönderilecektir. Güneş gücünde izinlendirilmiş kapasite100 MW’a ulaşılmış durumdadır.”
Taçoy, ülkelerin güç siyasetlerini belirlerken artan talep ve ithalat bağımlılığını dikkate alarak, güç güvenliği temaslı faaliyetlerin önceliklendirilmesi maksadı ile petrol ve doğal gazın tedarikinde kaynak ve güzergâh çeşitlendirilmesinin gerektiğini söyledi.
Sürdürülebilir kalkınma bağlamında etraf telaşlarının güç zincirinin her etabında dikkate alınması emeli ile yerli ve yenilenebilir gücün hissesinin artırılması gerektiğini aktaran Taçoy, kelamlarını şöyle tamamladı: “Gerekli ıslahat ve liberalleşmenin sağlanarak şeffaf ve rekabetçi bir piyasanın oluşturulması, üretkenliğin ve verimliliğin artırılması, güç verimliliğinin artırılması, ülkemizde güç iletim ve dağıtımının tek elden yapılabileceği lakin üretimde liberal yapının gelişmesi için muhasebe olarak ayrıştırma yapılması hedeflenmektedir. Belirtmiş olduğum çok kaynaklı, dinamik ve değişken güç piyasası dikkate alındığı vakit bu dallara ait geliştirilecek stratejik planlamaların bedelli akademisyenler ile temsilcilerin görüşlerini yansıtarak, şimdiki yapılarda olması gerekmektedir ki güç arz güvenliği, güç verimliliği ve kaynaklarda öngörülebilir piyasalar oluşturulabilsin.”