İran Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Manevî ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yaptıkları telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri kıymetlendirdi.
İran’ın geri dönüşü olmayan bir adım atmayacağını, nükleer muahedenin 4 1 ülkeleri tarafından uygulandığında ve İran’ın petrol satışı ile bankacılık ilgileri noktasında çıkarları temin edildiğinde kuralların da eskiye döneceğini belirten Manevî, “ABD İran’a yönelik tüm yaptırımları sona erdirmediği sürece kurallar değişmeyecektir. Hiçbir kural altında, iki yıllık müzakerelerin akabinde ortaya çıkan muahedeyi tekrar müzakere etmeyeceğiz.” sözlerini kullandı.
ABD’nin çekilmesinden sonra Avrupalı tarafların petrol satışı ve bankacılık münasebetleri konusunda İran’ın ekonomik çıkarlarının sağlanacağı istikametinde verdiği vaatler nedeniyle İran’ın nükleer mutabakata bağlı kaldığını hatırlatan Manevî, bu kelamların hiçbirinin pratikte gerçekleşmediğini savundu.
Tüm müzakereci ülkelerin muahedeyi tam ve hakikat bir biçimde uygulaması durumunda bugün bölgede ve dünyada olumlu ve hoş gelişmelere şahit olunacağını vurgulayan Manevî, ABD Lideri Donald Trump’ın tek taraflı olarak nükleer muahededen çekilmesinin ABD, AB ve İran halkının ziyanına olduğuna dikkati çekti.
“İRAN TAAHHÜTLERİNİ KADEME EVRE AZALTACAK”
İran’ın nükleer muahedenin yararlarından yararlanamadığı takdirde bu mutabakatın 26. ve 36. unsurlarına dayanarak taahhütlerini de kademe evre azaltacağını yineleyen Manevî, “ABD’liler, tüm memleketler arası esaslara muhalif bir formda İran’a karşı yaptırım uygulayarak, sorunu çözmek istemedikleri gerçeğini ortaya koymuşlardır. Bölgede gerginliğin ortaya çıkmasının ve şiddetlenmesinin asıl sorumlusu ve faili ABD hükümetidir.” değerlendirmesinde bulundu.
İran’ın bölgedeki gerginliğin artmasıyla hiçbir ilgisi olmadığı ve ABD dahil hiçbir ülke ile savaş istemediğini savunan Manevî, bölgedeki istikrarın ve güvenliğin gelişmesi için çalıştıklarını ve bu doğrultuda efor göstermeye devam edeceklerini belirtti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron da ABD’nin nükleer mutabakattan çekilmesi, İran’a yönelik yaptırımları başlatması ve bunları artırmasından hüzün duyduğunu söz ederek, “Fransa, daima olarak nükleer muahedenin kalıcı olması ve ABD başta olmak üzere müzakereci ülkeleri ikna etmek için uğraş göstermiştir ve bunu sürdürecektir.” tabirlerini kullandı.
Macron, ABD İHA’sının düşürülmesiyle ilgili olarak da ülkeler ortasındaki iş birliğinin artırılması ve bölgenin istikrar ile güvenliği için gayret gösterilmesi gerektiğine dikkati çekti.
Bölgedeki gelişmelerin düzgün yönetilerek ülkelerin çıkarlarının temin edilmesi gerektiğini kaydeden Macron, “Tüm tarafların, gerginliğin yükselmesinin ve bölgede tahrik edici adımların atılmasının önlenmesi için efor göstermesi zaruridir. ABD’nin attığı birçok adım ve aldığı kararlar iç kamuoyuna yöneliktir.” görüşlerini paylaştı.
“İRAN KONUSUNDA ÇIKIŞ STRATEJİSİNE GEREKSİNİMİM YOK”
ABD Lideri Donald Trump, İran ile beklenen bir çatışmaya girmesi durumunda kendisinin rastgele bir “çıkış stratejisine” muhtaçlık duymayacağını söyledi.
ABD Lideri Trump, Oval Ofis’te basın mensuplarının ABD-İran tansiyonu başta olmak üzere milletlerarası bahislere ait sorularını yanıtladı.
Önceki lider Barack Obama periyodunda yapılan nükleer muahedenin “çok kötü” bir muahede olduğu biçimindeki kelamlarını bir defa daha tekrar eden Trump, İran’ın nükleer silahlara sahip olmasına müsaade vermeyeceklerini söz etti.
İran ile çatışma ihtimalini göz arkası etmediğini söyleyen Trump, diplomasi kapısının da açık olduğunu, “İran ne vakit hazır olursa bize haber vermesi kâfi, İran her ne yapmak istiyorsa biz hazırız.” kelamlarıyla lisana getirdi.
“ÇIKIŞ STRATEJİSİNE GEREKSİNİMİM YOK”
ABD’nin İran’la bir çatışmaya girmesi durumunda rastgele bir çıkış stratejisinin olup olmadığı sorusuna cevap veren Trump, “Bir çıkış stratejisine gereksiniminiz olmayacak. Benim çıkış stratejilerine gereksinimim yok.” değerlendirmesini yaptı.
İranlıları çok sevdiğini kaydeden Trump, İran idaresinin yaptıklarının İran halkını ekonomik olarak zayıflattığını belirterek, “Bu durum çok süratli ve kolay bir biçimde değişebilir ancak evvel (İran) idarenin hasımlıktan vazgeçmesi gerekir.” dedi.
Trump, cuma günü İran’a yönelik bir hava saldırısına onay verdiğini, fakat 150 civarında İranlının ölebileceği bilgisini alınca taarruz buyruğunu durdurduğunu açıklamıştı.
ABD idaresi, İHA’nın düşürülmesinin akabinde dün İran önderi Ali Hamaney’i de kapsayacak halde Tahran’a yönelik yeni yaptırımlar getirmişti. ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in de bu hafta içinde ABD tarafından yaptırım listesine ekleneceğini duyurmuştu. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi ise ABD’nin İran başkanı Ali Hamaney ve Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’i gaye alan yaptırımlarla diplomasiye kapıları büsbütün kapattığını söz etmişti.
“EKONOMİK TAKVİYE BULMAMIZ GEREKİYOR”
Öte yandan Trump, Bahreyn’de gerçekleştirilen iktisat çalıştayıyla ilgili bir soruya ise “Filistinlilerin parası yok, o sebeple ekonomik takviye bulmamız gerekiyor. Ortadoğu’daki birtakım ülkelerin parası var ve Filistinlilerin de paraya gereksinimi var. Ortada bir barış planı var, İsrail’deki seçimler hasebiyle biraz geri adım oldu lakin devam edecek. Şu anda (bu süreç) birinci kademesinde.” karşılığını verdi.
ABD Lideri ayrıyeten, Kuzey Kore önderi Kim Jong-un ile birbirlerine karşılıklı olarak iki mektup gönderdiklerini ve Kim ile çok düzgün anlaştıklarını söyledi.
“Kim, şu anda nükleer bir test yapmıyor. Ben misyona geldiğimde nükleer ve balistik testler yapıyorlardı ve ellerinde rehinelerimiz vardı. Bunlar şu anda olmuyor. Obama periyodunda olsaydı bu iş savaşla bitecekti.” açıklamasını yapan Trump, Kuzey Kore konusunda ümitli olduğunu tabir etti.