Ticaret Bakanlığı, üniversite yerleşkelerinde kurulan stantlardaki yahut tüketicilerin konutlarına gelerek yapılan iş yeri dışındaki satışlara ait ulaşan şikayetler hasebiyle tüketicilerin mağdur olmaması için ihtar ve tavsiyelerde bulundu.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, çoğunlukla üniversite yerleşkelerinde kurulan stantlarda yahut tüketicilerin konutlarına gelerek yapılan iş yeri dışındaki satışlara ait Bakanlığa birçok şikayet ulaştığı tabir edildi.
Söz konusu şikayetlerde, internet üzerinden verilen uzaktan eğitim setleri başta olmak üzere, çeşitli mal ve hizmetlerin kullanımına yönelik aktivasyon kartı içerikli satışlarda, satış temsilcilerinin 14 gün içerisinde vazgeçme hakkı olduğu vurgusu ile tüketicileri satışa ikna ettiğine dikkat çekilen açıklamada, lakin çeşitli mazeretlerle ilgili kanunun tüketicilere tanıdığı “herhangi bir münasebet göstermeksizin ve cezai kaide ödemeksizin” kullanabilecekleri cayma hakkının kullanımının engellenerek tüketicilerin mağdur edildikleri belirtildi.
Satış temsilcileri tarafından, tüketicilere, cayma taleplerini telefon aracılığı ile iletmeleri üzerine satıcı yahut sağlayıcılar tarafından cayma talebinin kayıt edildiği ve sürece konulduğu tarafında yanlış ve aldatıcı bilgi verildiğine işaret edilen açıklamada, böylelikle, mevzuatta düzenlenen 14 günlük cayma hakkı kullanım müddeti içinde tüketicilerin yazılı olarak yahut kalıcı data saklayıcısı aracılığı ile iletmeleri gereken cayma bildirimini yapmalarının hileli bir formda engellendiği bildirildi.
Açıklamada, bu durumun, tüketicilerin hiç kullanmayacakları ve şad olmadıkları bir mal yahut hizmet için ödeme yapmak zorunda bırakılmalarına, ödeme yapılmaması durumunda ise haklarında haciz de dahil olmak üzere cebri icra yollarının işletilerek mukavele konusu bedelin yanında ek takip masrafları da dahil olmak üzere yersiz ve fazladan bedel ödemek sureti ile mağdur edilmelerine yol açtığı vurgulandı.
İSPAT YÜKÜ TÜKETİCİLERE AİT
Üniversite yerleşkeleri ya da perakende satış yerleri kullanılmaksızın tüketicinin konut yahut iş yaşantısını sürdürdüğü yerler üzere iş yeri dışında yapılan satışlarda cayma hakkının kullanımına ait ispat yükünün tüketicilere ilişkin olduğu kaydedilen açıklamada, bu nedenle cayma bildiriminin 14 gün içerisinde yazılı olarak yahut kısa bildiri, elektronik posta üzere kalıcı bilgi saklayıcısı ile gerektiğinde ispatı da sağlanabilecek biçimde yapılması gerektiğinin altı çizildi.
Açıklamada, ambalaj üzere esirgeyici ögeleri açıldığı takdirde tüketiciler açısından cayma hakkının kaybına yol açacak aktivasyon kartı üzere dijital içeriklere ait mukavelelerde satış temsilcilerinin bunları açması ya da kazımasına müsaade verilmemesinin daha sonradan hak kaybı yaşanmaması ismine kıymet arz ettiği belirtildi.
Açıklamada, bununla birlikte, ilgili mevzuat uyarınca cayma hakkı bulunan mukavelelerde satıcı yahut sağlayıcıların tüketicileri cayma hakkı konusunda gerektiği formda bilgilendirmemesi yahut düzenlemelerde belirtilen öteki yükümlülüklere alışılmamış hareket etmesi durumunda, tüketicilerin cayma hakkını kullanmak için 14 günlük mühletle bağlı olmadığı ve bu müddetin cayma mühletinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona ereceği hatırlatıldı.
Tüketicilerin, iş yeri dışında yapılan satışlarda satıcı yahut sağlayıcıların Ticaret Vilayet Müdürlüğünden alınmış bir yetki evrakı olup olmadığına ve cayma hakkı bulunan mukavelelerde 14 günlük cayma müddeti içerisinde mukaveleye bahis mal yahut hizmet karşılığında tüketicilerden rastgele bir isim altında ödeme yapılmasının yahut borç altına sokan rastgele bir doküman verilmesinin istenemeyeceğine dikkat etmesi gerektiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bunun yanı sıra iş yeri dışında yapılan satış mukaveleleri yazılı olarak yapılmadıkça geçerli olmayacaktır. Satıcı ve sağlayıcılar, mukaveleyi tüketiciye imzalatmak ve ‘sözleşme tarihi’ ile ‘sözleşmenin bir örneğini elden teslim aldım.’ tabirini, cayma hakkının kullanılabildiği kontratlar için de ’14 gün içinde cayma hakkımın olduğu konusunda bilgilendirildim.’ tabirini tüketicinin kendi el yazısı ile yazmasını sağlamak zorundadır.”
DENETİMLER ARALIKSIZ DEVAM EDİYOR
Açıklamada, bu yıl Ticaret Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen kontroller sonucunda mevzuata alışılmamış uygulamaları tespit edilen satıcı/sağlayıcılara toplam 541 bin 676 lira idari para cezası uygulandığına dikkat çekilerek, kelam konusu kontrollerin aralıksız devam ettiği belirtildi.
Bireysel tüketici uyuşmazlıklarının tahlilinde iki kurumun yetkili kılındığına işaret edilen açıklamada, bunların, Ticaret Vilayet Müdürlüğü, ilçelerde Kaymakamlık bünyesinde oluşturulan “Tüketici Hakem Heyetleri” ve vilayetlerde “Tüketici Mahkemeleri” olduğu bildirildi.
Tüketicilerin, firmaların uygulamaları nedeniyle mağdur olmaları durumunda, kayıplarının tanzim edilmesi maksadıyla bedeli 8 bin 480 liranın (2019 yılı için) altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetine, kıymeti 8 bin 480 lira ve üzeri olan uyuşmazlıklarda ise tüketici mahkemesine başvurabildiği söz edilen açıklamada, mağduriyet yaşanan yahut mevzuat kararlarını ihlal ettiği düşünülen satıcı yahut sağlayıcılar hakkında da kontrol faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için Ticaret Vilayet Müdürlüklerine yahut Bakanlığa şikayette bulunulabileceği anımsatıldı.