Türkiye’deki mahallî bitki çeşitlerinin pazarlanması için ambalajlarında “yerel çeşittir” ibaresi ve logosu yer alacak.
Tarım ve Orman Bakanlığının “Yerel Çeşitlerin Kayıt Altına Alınması, Üretilmesi ve Pazarlamasına Dair Yönetmelik”i Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğle Türkiye’deki tarla, bağ-bahçe ve başka bitki tiplerine ilişkin mahallî çeşitlerin korunmasını sağlamak amaçlanıyor. Bu kapsamda, mahallî bitkilerin genetik erozyonlarını engellemek maksadıyla çeşitlerin kayıt altına alınması, tohumluklarının çoğaltımı, pazarlanması, idamesi ve sürdürülebilir kullanımıyla ilgili kurallar getirerek, ticareti yapılacak mahallî çeşit tohumluklarının üretimiyle bunların piyasaya arzı ve bu husustaki kontrollere ait metot ve asıllar belirlendi.
Buna nazaran, kayıt altına alınmış lokal çeşitlerle ilgili süreçler bakanlığın müsaade ve kontrolü altında gerçekleştirilecek. Lokal tohumlar “kamu malı” sayılacak.
Menşe bölgesinde olmak koşuluyla gerçek şahısların muhtaçlık ölçüleri kadar tohumluk üretimi ve kendi ortalarındaki tohum takasında bakanlığın müsaadesi aranmayacak.
Yerel çeşitlerin tescil başvurusu yalnızca bakanlığa ilişkin araştırma enstitülerince yapılacak.
TOHUMLUK ÜRETİMİ MENŞE BÖLGESİNDE OLACAK
Araştırma enstitüleri mahallî çeşit olarak tescil ettirmek istedikleri tohumlukları kayıt altına alınmak üzere Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğüne (TAGEM) bildirecek.
Kayıt altına alınan lokal çeşitlerin tohumlukları menşe bölgesindeki bakanlığın ilgili kuruluşu Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) yahut araştırma enstitüsünce üretilip pazarlanacak.
Kayıt altına alınmış lokal çeşitlerin tohumluk üretimleri menşe bölgesinde yapılacak.
Yerel çeşitlerin tohumluklarının üretimini yapacak kuruluşların, Tohumculuk Dalında Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliği çerçevesinde üretici-yetiştirici evrakı alma mecburiliği olacak.
LOGO VE İBARE OLACAK
Tohumlukların üretildikleri dönem içinde sertifikalandırılmaları gerekecek.
Yerel Çeşit Kayıt Listesi’nde yer alan mahallî çeşitlerin tohumlukları için üretim ölçüleri TAGEM’e yapılacak talepler doğrultusunda belirlenecek.
Listedeki tohumluklar ambalajlanarak ve etiketlenerek menşe bölgesinde üretilecek ve “Yerel Çeşit Sertifikası” ile pazarlanacak.
Paketlenen tohumlukların ambalajlarında “yerel çeşittir” ibaresi ve bakanlıkça tasarlanan logo bulunacak.
Yerel çeşitlerin yurt içi satış bedelleri ve koşulları TAGEM tarafından belirlenecek.
Üretilen lokal tohumlukların perakende satış ve pazarlamasına ait uygulamalar TİGEM aracılığıyla yapılacak.
Kabul edilen müracaatlarda yahut kayıt altına alınan lokal çeşitler konusunda başvuran bireyle üçüncü bireyler ortasında yaşanabilecek her türlü hukuksal sıkıntıda sorumluluk başvuran şahsa ilişkin olacak.