AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, blokzincir, süreç kayıtlarının blok ismi verilen ve birbirlerine kriptografik olarak irtibatlandırılmış data yapıları içinde tutulduğu, merkezi olmayan, daima büyüyen bir kayıt defteri olarak tanımlanıyor. Birinci sefer bitcoin ile kullanılmaya başlanan blokzincir sistemleri, eski kayıtların değiştirilememesini ve kayıtlarda tabir edilen dijital varlıklar üzerinde lakin yetkili şahısların, sistemde tarifli kurallara uygun süreç yapabilmesini sağlıyor.
Blokzincir sistemi, dataların kopyalarını, birbiriyle eş statüde olan ve farklı kişi ve kurumlara ilişkin çok sayıda bilgisayarda saklıyor ve yeni bir kayıt eklenmesini bu bilgisayarlar ortasında çalışan mutabakat protokolleriyle gerçekleştiriyor. Kayıtların güvenliğinin sağlanması ve her vakit şeffaf biçimde erişilebilir olması, blokzinciri kullanan taraflar ortasında sistem üzerinden sanal bir inanç bağı oluşturuyor.
Uzmanlar blokzincir teknolojisinin internetin icadı kadar kıymetli bir gelişme olduğunu tabir ediyor. Aracı kişi ve kurumlara olan muhtaçlığı ortadan kaldıracağı için yıkıcı bir teknoloji olarak da sınıflandırılıyor. Blokzincir teknolojisi yaygınlaştıkça pek çok bölümü derinden etkilerken yeni iş alanlarının da oluşmasına imkan sağlayacağı için çeşitli dallarda bu teknolojiyi anlamaya ve süratle adapte olmaya yönelik çalışmalar yapılıyor.
“Hack”leme zorlaşıyor
Blokzincir teknolojisi, merkezi muteber bir otoriteye gereksinim duymadan dijital kıymetlerin sahipliğinin el değiştirmesine imkan sağladığı için büyük değer taşıyor. Ayrıyeten tek bir merkezi olmayan şifreleme kayıt defteri üzere çalışan blokzincir teknolojisi sayesinde kullanıcıların yaptıkları şahsî süreçlerde “hack” ile müsabakaları çok daha zorlaşıyor.
Tedarik zinciri, fikri mülkiyet hakları, sıhhat, tapu/emlak, kimlik idaresi üzere birçok alanda kullanımı için çalışmaların başlatıldığı blokzincir teknolojisinin en önde giden alanını ise finansal teknolojiler oluşturuyor.
Tüm bu gelişmelerle birlikte blokzincir teknolojisi dünya üzerinde farklı alanlarda faaliyet gösteren bilişim sistemlerinde kullanılmaya başlandı. Rusya kripto para ve blokzincir teknolojisi üzerine yasa tasarısı hazırlarken, Güney Kore merkez bankasının kimi ödemelerinin blokzincir üzerinden kripto parayla yapılmasını tartışıyor. Kimi oyun şirketleri blokzincir teknolojisine çoktan geçiş yaptı.
Türkiye’deki geliştirme ve tasarım çalışmaları
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (TÜBİTAK BİLGEM) de blokzincir teknolojisi üzerine çalışmaları sürdürüyor.
TÜBİTAK BİLGEM ayrıyeten blokzincir teknolojisi üzerinde sistemin teknik altyapısı, heyetimi, güvenlik ve mahremiyet tahlili, iş modelleri, kitle fonlama yaklaşımları ve çeşitli teknik ayrıntıları üzerinde Ar-Ge faaliyetleri gerçekleştiren Blokzincir Araştırma Laboratuvarına sahip bulunuyor.
Bu çalışmalar çerçevesinde TÜBİTAK BİLGEM kamu/özel kurumlar ve akademi dünyasından birçok isimle de ortak çalışmalar gerçekleştiriyor. Bu çalışmalarla daha verimli ve şeffaf yapıların kurulması için blokzincir tabanını kullanarak geliştirme ve tasarım tahlilleri sunuluyor.
TÜBİTAK BİLGEM ayrıyeten Ulusal Blokzincir Araştırma Ağı ekosistemi sayesinde Türkiye’de bu alanda çalışan araştırmacıların iş ve güç birliği yapmalarını sağlamaya çalışıyor.
Öncü kişi ve kurumlar İstanbul’da buluşacak
Bu çalışmalar kapsamında, TÜBİTAK BİLGEM tarafından geçen yıl birincisi gerçekleştirilen Türkiye’nin en büyük ve geniş iştirakli blokzincir aktifliği Ulusal Blokzincir Çalıstayı’nın ikincisi 25-26 Eylül’de İstanbul Lütfi Kırdar Memleketler arası Kongre ve Stant Sarayı’nda yapılacak.
Kamu ve özel kesimden temsilciler, profesyoneller, akademisyenler ve araştırmacıların blokzincir teknolojisinde yaşanan gelişmeleri pahalandırmak için bir ortaya geleceği “Blokzincirde Dijital Kimlik” ana temasıyla düzenlenen 2. Ulusal Blokzincir Çalıştayı’nda, blokzincir teknolojisinin bireylerin, kurumların ve dalların hayatını nasıl değiştirebileceği masaya yatırılacak.
Çalıştaya, dijital kimlik alanında öncü kurumlardan Sovrin Vakfı İdare Şurası Lideri Dr. Phillip J. Windley, kimlik idaresi ve yetkilendirme sistemlerinde 20 yıldan fazla tecrübeye sahip Prof. Dr. David Chadwick, blokzincir vizyoneri, mimarı ve geliştiricisi Michael Herman, güvenlik uzmanı olarak Sovrin’deki araştırma/geliştirme ve standartlaştırma çalışmalarını yöneten Mike Lodder üzere birçok tanınmış isim konuşmacı olarak katılacak.
Çalıştayda, Hyperledger Indy, Hyperledger Fabric, DID (Decentralized Identifiers), blokzincir kriptolojisi ve ethereum akıllı kontrat tabanlı uygulama geliştirme üzere yeni bahislerde uygulamalı eğitimleri de verilecek.