KAYIT dışılıkta yeni periyot temmuz ayı itibariyle başlıyor. Toplumsal Güvenlik Kurumu, temmuz ayından itibaren çalışanının mesleğini yanlışsız bildirmeyen patronlara ceza kesmeye başlayacak. Çalışanların meslek kodlarının bildirilmesi uygulaması daha evvel başlamış, lakin patrona yanlış bildirim nedeniyle ceza kesilmesi uygulaması Temmuz 2019’a ertelenmişti.
KAYIT DIŞILIK OLUŞTURUYOR
Meslek koduyla bildirim yapılması uygulaması, fiyatların eksik bildirilmesi ve çalışanların büyük kısmının taban fiyat üzerinden sigortalanmasına karşı bir tedbir olarak gündeme geldi. Böylece orta vadede, belirli meslek kümelerinin minimum fiyat üzerinden primlerinin yatırılmasının engellenmesi ve kontroller yapılırken mesleklerdeki taban gelir düzeylerinin de dikkate alınması amaçlanıyor.
2016’DA MADDELEŞTİ FAKAT
Söz konusu düzenleme, 2016 yılında çıkan 6728 sayılı kanunla yapıldı. Bu yasaya eklenen hususa nazaran, “muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde, sigortalıların işyerlerinde fiilen yaptıkları işe uygun meslek ismi ve kodunu, gerçeğe muhalif bildiren her bir işyeri için, aylık minimum fiyatı geçmemek üzere, meslek ismi ve kodu gerçeğe ters bildirilen sigortalı başına, taban fiyatın onda biri fiyatında idari para cezası uygulanacak.” Yasanın uygulamaya geçmesinin akabinde ise, yanlış mesleğe ceza uygulamasının, muhtasar ve prim hizmet beyannameleriyle birlikte, 2018 yılı başında uygulamaya gireceği açıklandı. Lakin muhtasar ve prim hizmet beyannameleriyle ilgili uygulama tarihi son anda değiştirilerek, Temmuz 2019’a ötelendi. Böylelikle yanlış mesleğe ceza uygulaması da otomatikman, Temmuz 2019’a ötelenmiş oldu.
SON 20 GÜN
Yeni bir değişiklik kararı alınmazsa, Temmuz itibariyle yanlış mesleğe ceza uygulaması da yürürlüğe girecek. Bu tarihten sonra, her çalışan için taban fiyatın onda biri kadar ceza kesilecek. Ayrıyeten kontrollerde bu durumun ortaya çıkması durumunda da ceza uygulanacak. Patronların temmuz ayı başına kadar ise, meslek kodu değişikliğini ceza ödemeksizin yapma hakkı bulunuyor. Bu türlü bir durumda, Toplumsal Güvenlik Kurumu’na dilekçe ile başvurup, değişiklik talebinin iletilmesi gerekiyor.
ELEKTRONİK KONTROL SİSTEMİ KURULACAK
2019 yılı Cumhurbaşkanlığı programına nazaran de, bu yılın öncelikli bahislerinden biri fiyatı eksik bildirilen yetişmiş çalışanlar olacak. Programa nazaran bu yıl içinde toplumsal güvenlikte, “ilgili kurumlarla data paylaşımı protokolleri imzalanarak elektronik ortamda alınan dataların kapsamı genişletilecek, kurumlardan alınan datalardan de yararlanılarak yapılacak tahliller sonucunda riskli olduğu belirlenen bölüm ve işyerlerine yönelik planlı ve risk odaklı kontroller yaygınlaştırılacak. Fiyatı eksik bildirilen yetişmiş mesleklerdeki şahısların meslek kodu uygulamasından faydalanılarak tespitine yönelik çalışmalara devam edilecek. Belirlenecek dallarda kayıtlı istihdam konusunda rehberlik ve bilgilendirme eğitimi yapılacak. Kontrollerin tek bir elektronik altyapı üzerinden takibini sağlamak maksadıyla da elektronik kontrol takip sisteminin kurulması sağlanacak.”
ÇALIŞANLARIN YÜZDE 40’I TABAN FİYATTAN SİGORTALI
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın 2017 yılı bilgilerine nazaran, Türkiye’de çalışanların büyük bir kısmı minimum fiyat üzerinden sigortalı bulunuyor. Türkiye’de çalışanların yüzde 40.3’ü, bir diğer deyişle 5.8 milyon kişi, minimum fiyatla çalışıyor. Çalışanların yüzde 42.7’si ise minimum fiyatın iki katına kadar maaş alıyor. Buna nazaran çalışanların yüzde 83’ü (12 milyon kişi), taban fiyat kadar yahut iki katına kadar fiyat alarak çalışıyor.